سیمای جامعه در افسانه های کتاب جامع الحکایات

پایان نامه
چکیده

ادبیات اعم از مکتوب و شفاهی از منابع مهم در مطالعات جامعه شناسی و مردم شناسی است که با دقت در آن می توان به لایه های زیرین مسائل جامعه، آداب ورسوم و بسیاری از حقایقی که در بطن هر جامعه رخ داده است و متون تاریخی و اجتماعی به صراحت آن ها را بیان نکرده اند، پی برد. کتاب جامع الحکایات حاوی چهل وشش افسانه و حکایت ایرانی است که به کوشش محمد جعفری (قنواتی) و پگاه خدیش بر اساس نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی در سال 1390 تصحیح و چاپ شده است. کتاب دیگری نیز با همین عنوان بر اساس نسخه کتابخانه گنج بخش پاکستان در سال 1391 به کوشش محمد جعفری تصحیح و چاپ شده است. در میان افسانه های این دو کتاب بسیاری از عقاید و آداب ورسوم کهن ایرانیان را می بینیم که هنوز در میان ایرانیان مرسوم است و بعضی نیز منسوخ شده و بسیاری نیز با تغییراتی هنوز ادامه دارد. بعضی عقاید خرافی و غیر خرافی هم وجود داشته است چون اعتقاد به نان ونمک، اصل و نسب، بی وفایی زنان، پری باوری، طلسم، جادو و... . در جامعه سنتی، طبقات مختلف مردم با پیشه های گوناگون زندگی می کنند. از پادشاه و بزرگان مملکتی تا بازاریان و پیشه وران و کسبه. بسیاری از آن ها از مرفهین و بزرگان و محتشمان هستند و بسیاری هم از طبقات پایین با شغل هایی که وجهه اجتماعی پایینی دارند مانند گازر، گرمابه بان و حمّامی و... . با پیشرفت جوامع و تغییر شکل آن ها، بسیاری از حرفه ها و پیشه ها نیز تغییر می کند و یا درآمد حاصل از پیشه های قدیمی دیگر پاسخگوی نیازهای مردم نیست. در پژوهش حاضر کوشش شده تا بامطالعه افسانه های دو کتاب جامع الحکایات، برخی آداب ورسوم کهن اجتماعی، باورها و عقاید پیشینیان چون آداب مهمان داری، خواستگاری و ازدواج، جنگ و لشکرکشی و... ، منصب ها ازجمله پادشاهان، وزیران، حاجبان، قاضیان، زندانبانان، میرآخوران و... و طبقه بازاریان و کسبه چون زرگران، جوهریان، صرافان، بازرگانان و... و اقشار دیگر جامعه چون طبیبان، دهقانان، کاروان سراداران، جولاهگان، دوک ریسان، بنّایان، خشت مالان، دلّاکان، دلّالان، دوره گردان و... که در جامعه سنتی وجود داشته است، بررسی شود. هدف این پژوهش شناسایی جایگاه افسانه های دو کتاب جامع الحکایات در ادبیات عامیانه و شناخت بعضی از ویژگی های جامعه سنتی ایرانی ازنظر آداب ورسوم و باور داشت های توده مردم است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نگاهی به جامع الحکایات اثر نویافته از سد ه دوازدهم

متن داستانی جامع الحکایات از نویسنده ای ناشناس به خط نستعلیقِ تحریری ساده است و از جملۀ نسخ خطّی نفیس سدۀ دوازدهم هجری است. این کتاب شامل داستان هایی جذاب و شگفت انگیز است که در سبک و سیاق با داراب نامه های طرسوسی و بیغمی مانندگی دارد؛ نویسنده در طرح هر یک از حکایت ها با بهره گیری از اصول ساده نویسی و استفاده از توصیفات زیبا و دلکش، در جمله هایی کوتاه به بیان مضامین گوناگون پرداخته است و با بهره ...

متن کامل

سیمای جامعه در مقامات بدیع الزمان همدانی

شناخت و تحلیل آثار ادبی و نیز زندگی آفرینندگان آن آثار بدون بررسی و تحلیل جامعهو فرهنگی که در سایه آن نشو و نما یافته اند، میسر نیست . به عبارت دیگر، تحقیق و تدقیقدر نحوه معیشت، روابط اجتماعی، باورها، شکست ها و پیروزی ها، دردها و شادی ها، و در کل،فراز و نشیب های جامعه ای که هنرمند در آن زندگی می کند، بررسی دقیق تر و جامع تر زندگیو آثار او را میسر می سازد .بدیع الزمان همدانی، پرچمدارمکتب ادبی نو...

متن کامل

سیمای قهرمانان زن در افسانه‌های کتاب جامع‌الحکایات

یکی از راه‌های شناخت اجتماعیات، زبان ساده افسانه‌هاست که با تحلیل محتوایی آن‌ها می‌توان به مسائل اجتماعی، جهان‌بینی مردم در جوامع گذشته، دیدگاه و نگرش عنصر مرد به زن و جایگاه آن‌ها، نقش زنان در جوامع گذشته و فعالیت‌ها و ویژگی‌های آن‌ها و... دست یافت. افسانه‌ها یکی از منابع مهم ادبیات شفاهی هستند که بررسی قهرمانان آن‌ها تا حدودی محققان را در شناسایی جامعه سنتی کمک می‌کند. جامع-الحکایات مجموعه‌ای...

متن کامل

تصحیح نیمه ی دوم نسخه ی خطٌی جامع الحکایات

نسخ? خـطّی جامع الحکایات یکی از هزاران اثر ادبی به جا مانده از دوران صفویّه است؛ دورانی که در آن شاهد رشد بی سابقـ? داستان نویسی و قصّـه خوانی هستیم. محتوای این نسخه مجموعه ای از حکایت های مختلف در مـوضوعات گوناگون داستانی، دینی، تاریخی، لطایف ادبی و باورهای عامیانه است که توسط ابراهـیم بن اسماعـیل الحسینی تألیف و گردآوری شده است. این اثر که هم اکنون در کتابخان? ملّی ملک شهر تهران نگهداری می شود، پ...

15 صفحه اول

چیستی و چرایی کتاب های مبانی جامعه شناسی در ایران

The book of Principles of Sociology has a pivotal role in the process of teaching and education of sociology concepts. The study and analysis of the various aspects of The book of Principles of Sociology is performed within the framework of an independent and specialized domain entitled the sociology of the Book of Prinsiple of Sociology. The purpose of this article is to study the function a...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ولی عصر (عج) - رفسنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023